Bir markanın sağlam temeller üzerinde inşa edilmesi için temsil ettiği değerleri en iyi şekilde yansıtmak üzere tasarlanması ve belli başlı özelliklere sahip olması gerekir. Bu temeli planlamak, marka oluşturma süreci stratejilerinin geliştirilmesinden geçer.
Biz de online matbaanın öncüsü Matbuu ailesi olarak başarılı bir marka yaratmak için reklam ve pazarlama profesyonellerinin kullandığı bazı taktikleri sizler için derledik. Ancak öncelikle marka kişiliği, marka kimliği ve marka imajı gibi bazı kavramlar hakkında bilgi verelim.
Marka Kişiliği Nedir?
Marka kişiliği, aynı sektörde hizmet veren markaların farklılaşması ve hedef kitlenin zihninde kontrollü bir şekilde konumlandırılması için dikkatle planlanması gereken bir kavramdır.
Markaya insanî özelliklerin atfedilmesi ile ortaya çıkan marka kişiliğini oluştururken hedef kitlenin markada aradığı ihtiyaç ve beklentiler dikkate alınır. Marka kişiliği oluşturma süreci, 2 temel kavramdan oluşur: Marka imajı ve marka kimliği.
Marka Kimliği Nedir?
Marka kimliği, markanın hedef kitle tarafından nasıl algılanacağının belirlenmesidir. Marka kimliği oluşturmak için üzerinde çalışılması gereken unsurlar logo, tasarım, kullanılan renkler ve ses tonu gibi hedef kitleye yansıtılacak dış görünüş ve kişilik özellikleridir.
Marka İmajı Nedir?
Marka oluştuktan sonra, bu markanın hedef kitlede uyandırdığı izlenim ve duygular marka imajı ile açıklanır. Marka imajı, tüketici algısı üzerinde önemli bir yer edindiği için, marka oluşturma sürecinde büyük önem taşır.
Marka imajı, daha önceki deneyimleri nedeni ile nihaî tüketici tarafından kötü algılanabilir ya da güvenilir bir kişinin marka hakkındaki olumsuz fikirleri olumlu algıyı değiştirebilir. Özellikle kulaktan kulağa pazarlamanın etkisi altında değişim gösteren marka imajı, kontrol etmesi güç bir yapıdır.
Başarılı Bir Marka için Marka Oluşturma Taktikleri
Marka oluşturma süreci ve bir markanın taşıması gereken özellikler, günümüzün çetin rekabet koşullarında işletmelerin ayakta ve akılda kalabilmeleri için profesyoneller tarafından planlanmalıdırlar.
Marka yaratma aşamasında atılacak yanlış adımlar hem reklam ve tanıtım bütçesinin artmasına hem de markanızın rekabette geriye düşmesine sebep olabilir. Bu konuda tecrübeli profesyonellerden destek alarak planlanandan daha hızlı bir çıkış yapabilirsiniz.
İşte, markanızı doğru konumlandırabilmeniz için marka oluşturma süreci boyunca uygulayabileceğiniz 10 taktik:
1. Hedef kitlenizi ve rakiplerinizi iyi tanımalısınız. Marka oluşturma süreci için herhangi bir strateji oluşturmadan önce yapmanız gereken ilk şey hedef kitlenizin sınırlarını belirlemek ve bu sınırlar içinde kalan kişilerin sektörünüzde ihtiyaç duyduğu noktaları tespit etmek olmalı.
Unutmayın ki hiçbir ürün ya da hizmet herkese hitap etmez. Hedef kitlenizi belirlemeniz reklam ve tanıtım bütçenizi de daha kontrollü harcamanıza olanak sağlar. İkinci adım ise rakip analizidir. Rakiplerin arasında kaybolmamak için rakiplerinizin güçlü ve zayıf olduğu alanları belirlemeli ve stratejinizi bu verilere göre düzenlemelisiniz.
2. Marka oluşturma sürecinin en önemli adımlarından biri, markanın ya da benzerinin daha önce kullanılıp kullanılmadığının araştırılmasıdır. Marka özgün olmalıdır. Böyle bir benzerlik, markanızın sektörde öne çıkması, bilinirliği ve hatırlanabilirliği açısından olumsuz olacağı gibi marka tescili işlemlerinde de sorun doğurabilir.
3. Marka kişiliğini belirleyin. Markanızı bir insanmış gibi düşünmeli ve ona özellikler atfetmelisiniz. Bunlar; genç, ciddi, doğal, güçlü, güvenilir, sıcakkanlı, heyecanlı, yenilikçi gibi çeşitli nitelikler olabilir.
Markanızın kişiliğini oluştururken hedef kitlenizin sektörden beklentisini dikkate almalı ve tüm konumlandırma stratejisini belirlediğiniz kişilik özelliklerine göre tasarlamalısınız.
Rakiplerinizi inceledikten sonra markanızın fark edilmesini sağlayabilecek eşsiz kişilik özelliğini bulabilir ve bu özelliği öne çıkarabilirsiniz. Marka kişiliği, marka oluşturma sürecinin olmazsa olmaz aşamalarından biridir. Unutmayın ki siz markanızı nasıl tanıtırsanız, markanız o şekilde anılır.
4. Logonuz hedef kitlenizle görsel temas noktanızdır. Logo tasarlarken daima akılda kalıcı semboller seçmeli, renklerin göz yormamasına dikkat edilmeli, 3’ten fazla renk kullanılmamalı ve sade bir logo tercih etmelisiniz. Eğer logoda harf varsa yazının okunaklı ve yazı tipinin yansıtmak istediğiniz mesajla uyumlu olmasına dikkat edin.
5. Renklerin insanlarda yarattığı psikolojik etkileri göz önünde bulundurun. Logonuzu tasarlarken hedef kitlenizin zihninde hangi kişilik özelliklerinizi konumlandıracağınıza karar verdikten sonra, bu özellikleri en iyi yansıtabilecek renge karar verebilirsiniz. Renk seçimi, marka yaratma sürecinin en önemli adımlarından biridir çünkü bu renkler tüm reklam, tanıtım ve pazarlama çalışmalarınızın görsel hatlarını belirler.
6. Adında a, b, c, d, e, g, m, n, o, p, s, u, y gibi yuvarlak hatlı ve söylemesi basit harfler geçen markaların başarı oranı daha yüksektir. Ayrıca, henüz gizemini korumaya devam eden bir fenomen olsa da, marka başarısının sırrının, marka adında ‘O’ harfinin bulunmasında olduğu görüşü de vardır.
Bu durumun altında yatan neden açıklanamasa da Google, Facebook, Amazon, Yahoo, Microsoft, Porsche, Honda, Ford, Coca-Cola, Nokia, Bosch, Canon, Rolex ve daha yüzlerce dünyaca ünlü markanın isimlerinde ‘O’ harfi bulundurması düşündürücü. Buna sebep olanın, harfin tüm dünyada çok kolay bir şekilde telaffuz edilebilmesi ve gözle kolayca seçilebilmesi olduğu tahmin ediliyor.
7. Eğer markanızı iyi anlatan birkaç kelime ile desteklerseniz yine akılda kalıcı olmasını kolaylaştırmış olursunuz. Bunun için ihtiyacınız olan şey birkaç kelimelik, güçlü bir slogan. Sloganda 3 kelimenin üzerine çıkmamaya gayret edin. Marka ve sloganı bir bütün olarak düşünmeli ve marka oluşturma stratejilerinizi sloganda verdiğiniz mesaj etrafında inşa etmelisiniz.
8. Markanızın bir kelimeye karşılık gelmesi, yani tek kelime ile açıklanabilir olması da markanın doğru bir şekilde konumlandırılmasını kolaylaştıracak altın bir taktik. Çünkü hem tek kelimeden oluşan markalar daha akılda kalıcı hem de seçtiğiniz kelime marka kimliği hakkında kısa ve öz bir tanımı direkt hedef kitleye yansıtabilir.
9. Marka kişiliğinizi her alana yansıtın. Logonuz, sizi temsil eden renkler, çizgiler, şekiller, fontlar, sesler; kartvizit, personel kıyafetleri, mağaza dekorasyonu, web sitesi tasarımı, promosyon ürünler gibi markanızın temsil edildiği her alanda uyum içinde olmalı.
Hedef kitlenize hitap ederken kullanmaya karar verdiğiniz ses tonunun da yine her alanda aynı olmasına özen gösterin. Bu uyum hem marka bilinirliğini artırmaya hem de marka imajını doğru bir şekilde konumlandırmaya yardımcı olur.
10. Marka bilinirliği oluşturmak uzun bir süreç olsa da yola çıktığınız ilk andan itibaren bilinirliği artırmaya yönelik çalışmalar yapın. Hedef kitlenin, herhangi bir hatırlatıcıya maruz kalmadan dahi hatırladığı markalar öncelikli olarak tercih edilen markalardır.
Bir Markanın Başarılı Olması İçin Taşıması Gereken Özellikler
Markanızı yarattınız. Peki, ama markanızın başarılı ve bu başarının da sürdürülebilir olması için ne yapmalısınız? Sektör ve hedef kitle fark etmeksizin, tüketicilerin markalardan beklediği belli başlı özellikler vardır.
- Hedef kitlesi ile duygusal bir bağ kuramayan bir markanın kalıcı olması da beklenemez. Bu nedenle marka yaratma süreci ve sonrasında, hedef kitlenizin yalnızca zihninde değil, hislerinde de yer edinmelisiniz. Tüketicisiyle duygusal bağ kurabilen markalar, halkla ilişkiler krizlerinde dahi tüketici tarafından desteklenebilir ve kalıcılıklarını koruyabilirler. Duygusal bağ marka sadakatinin bel kemiğidir.
- Yaratacağınız markanın rekabet edebilir özellikte olması, sektörde boy gösteren aktörler ile daha kolay mücadele etmenizi sağlar. Bu aşamada müşterilerinizin beklentilerini çok iyi analiz etmeli ve hedef kitlenin sürekli değişebilen taleplerini değerlendirmelisiniz.
- Markanızın başarılı olabilmesi için taşıması gereken en önemli özelliklerden biri de ulaşılabilirliktir. Ulaşılabilirlik, markanın dağıtım ve iletişim ağını temsil eder. Tüketici daima markanın ürün veya hizmetlerine erişebilmeli ve gerektiğinde bir marka temsilcisi ile iletişime geçebilmelidir. Satış öncesi, satış ve satış sonrası operasyonları için ulaşılabilirlik gereksinimleri dikkate alınarak strateji oluşturmalısınız.
- Markaların, başarılarının devamlılığını sağlayabilmeleri için sahip olmaları gereken bir diğer özellik ise tutarlılıktır. Ürün veya hizmetlerin aynı kalitede olması ve çerçevesi belirlenmiş bir hedef kitleye hitap etmesi marka sadakati yaratmanın da kapılarını açar. Marka oluşturma süreci boyunca, markanın sağlayabileceği azami ürün ve hizmet nitelikleri belirlenmeli ve marka bu nitelikleri hedef kitlesine daimî olarak sağlamayı prensip edinmeli.