En Yaygın Kullanılan Dosya Uzantıları Nelerdir?

Günümüzde artık herkes birer bilgisayar kullanıcısı. Çünkü televizyondan cep telefonuna kadar hemen her elektronik cihaz, bilgisayar özelliği taşıyor. Dolayısıyla bu zamanda bilgisayar terimlerinin yalnızca yazılımcıları veya bilgisayar mühendislerini ilgilendirdiğini düşünmek hiç doğru olmayacaktır. Bunun doğal sonuçlarından biri olarak bilgisayar sistemlerini algılayabilmeyi mümkün kılan dosya uzantıları da herkesin bilgi sahibi olması gereken bir kavram olarak karşımıza çıkıyor.

İşlevi hakkında bilgi sahibi olunmasa dahi mutlaka herkesin günlük hayatında karşılaştığı dosya uzantıları, aslında bilgisayardaki dosyaların ve yazılımların çalışma prensibi hakkında bizlere ipucu veriyor. Buna göre, bir dosyanın uzantısına bakarak hangi program veya işletim sistemi ile çalışabileceğini anlayabilmek mümkün hale geliyor. Eğer dosya uzantıları hakkında biraz daha bilinçlenmek isterseniz, online matbaanız Matbuu tarafından hazırlanan içeriğin devamını inceleyebilir ve en çok kullanılan dosya uzantısı seçeneklerini bulabilirsiniz.

Dosya Uzantıları Ne İşe Yarar?

Bilgisayarınızdaki bir dosyayı görüntülemek için hangi programı kullanmanız gerektiğine karar veremediğiniz ya da elinizdeki dosyayı çalıştırmak için hangi alternatif program ve uygulamalara başvurabileceğinizi düşündüğünüz oldu mu? Bu gibi durumlarda dosya isminin sonunda yer alan ve nokta (.) işareti ile dosya isminden ayrılan kısma bakmanız, soru işaretlerinize yanıt bulmanızı sağlayabilir. Bu uzantılar dosyanızın türü hakkında size bilgi verecek ve hangi programları kullanabileceğinizi gösterecektir.

Ancak bunun için öncelikle dosya uzantılarını tanımanız ve hangi dosya uzantısının hangi formata sahip olduğunu, hangi program ile açılabileceğini bilmeniz gerekiyor. İlk bakışta yüzlerce dosya uzantısını nasıl öğrenebileceğinizi düşünüp karamsarlığa kapılmış olabilirsiniz. Fakat esasında en sık kullanılan dosya uzantıları hakkında bilinçlenerek yola çıkmanız, başlangıç aşamasında en mantıklı adım olacaktır. Daha sonra ihtiyaç duyduğunuz farklı dosya uzantıları söz konusu olduğunda ise arama motorlarında ufak bir araştırma yaparak ihtiyacınız olan bilgilere ulaşabilirsiniz.

Popüler Dosya Uzantıları Nelerdir?

Daha önce de belirttiğimiz gibi yüzlerce dosya uzantısını ezberlemeye gerek yok. Yalnızca günlük hayatınızda sıklıkla kullandığınız dosyaların formatlarını öğrenmeniz işinizi kolaylaştıracaktır. Bu doğrultuda, sizin için hazırladığımız ve bilgisayar kullanıcılarının en çok kullandığı dosya uzantıları listesine göz atarak ilk adımı atabilirsiniz. Böylece dosyaları açmak için hangi programlara ve uygulamalara ihtiyacınız olduğunu araştırmak için zaman kaybetmeden kısa sürede en uygun programları kullanma fırsatı bulabilirsiniz.

Ses Dosyası Uzantıları

Siz de mutlaka elektronik cihazlarınız aracılığıyla müzik dinliyor, ses kayıtları alıyor ve zil sesi kullanıyorsunuzdur. İşte tüm bu ses dosyalarını çalıştırabilmenizin temel nedeni, dosya uzantıları için uygun programı kullanıyor olmanız. Çoğu zaman bilgisayarınız veya diğer elektronik cihazlarınız dosya uzantısına göre uygun programı kendisi seçebiliyor olsa da hangi ses dosyası uzantısı için hangi programları kullanabileceğinizi biliyor olmanız önemli. Bu anlamda aşağıda sıralanan dosya uzantılarına göz atmanızı tavsiye ederiz.

.mp3: En çok bilinen ve en sık kullanılan müzik dosyası uzantısıdır. Bu uzantıya sahip ses dosyaları, mp3 formatını destekleyen programlarla birlikte çalıştırılabilir.
.vaw: Track olarak da adlandırılan müzik dosyaları için kullanılır. Açık ses dosyaları genellikle .vaw dosya uzantısına sahiptir.
.aif: Apple firmasının geliştirdiği bir ses dosyası uzantısı olup bu tür dosyaları destekleyen yazılımlarla birlikte çalıştırılabilmektedir.
.cda: CD ses kaydı için kullanılan bir veri biçimidir.
.wma: Windows Media Audio ses dosyasının kısaltılmış halidir. Bu dosya uzantısını destekleyen programlarla birlikte çalıştırılabilir.

Video Dosyası Uzantıları

Ses dosyalarına benzer şekilde video dosyalarında sıklıkla kullanılan dosya uzantıları ise şu şekilde sıralanabilir:

.mpg veya .mpeg: Sıkıştırılmış video dosyalarının uzantısı olarak karşımıza çıkıyor.
.mp4: .mpeg video formatıdır.
.avi: Codec desteği bulunan ortam oynatıcılarda çalıştırılabilen bir dosya uzantısıdır.
.mov: Apple firmasına ait Quicktime adlı program ile çalıştırılabilir. Apple ürünlerinde video dosyaları bu dosya uzantısına sahiptir.
.swf: Shockvawe flash dosyalarının uzantısıdır.
.wmv: Windows Media Video ile çalıştırılabilen dosyaların uzantısıdır.
.flv: Adobe Flash programı ile çalıştırılabilir.
.m4v: Apple ürünleri aracılığıyla indirilen video dosyalarının uzantısıdır.

Sıkıştırılmış Dosya Uzantıları

Kimi zaman bir veya birkaç parça dosyayı hem düşük boyutlu hem de kalitesinden ödün vermeden arşivleme veya bir başkasına gönderme ihtiyacı duyarsınız. İşte bu gibi durumlarda bir araya getirdiğiniz dosyaları sıkıştırma uygulamaları ile sıkıştırabilir ve yine bu uygulamalarla eski hallerine geri döndürebilirsiniz. İşte en çok kullanılan sıkıştırılmış dosya uzantıları…

.rar: WinRAR programı ile çalıştırılabilen sıkıştırılmış dosya uzantısıdır.
.zip: WinZip programı ile çalıştırılabilen sıkıştırılmış dosya uzantısıdır.
.z: sıkıştırılmış dosyalar için kullanılan bir dosya uzantısı türüdür.
.7z: 7-Zip adlı program ile çalıştırılabilen sıkıştırılmış dosyaların uzantısıdır.

Görüntü Dosyası Uzantıları

Fotoğraf, resim, infografik gibi görsel ögelerin dosyalarındılma formatları, onları hangi program aracılığıyla görüntüleyip düzenleyebileceğiniz konusunda belirleyici bir faktör. Bu nedenle aşağıda bulabileceğiniz ve sık kullanılan dosya uzantılarını bilmeniz yararınıza olacaktır.

.jpeg: İşlenmiş görsel ögelerin dosya uzantısıdır. Genellikle fotoğraf ve resim dosyaları .jpeg dosya uzantısına sahiptir.
.png: Portable Network Graphics yani Taşınabilir Ağ Grafikleri teriminin baş harflerinden oluşan bu dosya uzantısı, kayıpsız sıkıştırılmış dosyalar için kullanılır.
.psd: Bir görsel ögenin Adobe Photoshop adlı programda kullanılan tasarım halindeki formatının dosya uzantısıdır.
.raw: İşlenmemiş görsel ögelerin dosya uzantısıdır. Çoğunlukla profesyonel fotoğraf makineleri ile çekilen fotoğraflar, bu dosya uzantısına sahiptir.
.gif: Hareketli görsellerin dosya formatıdır. Ancak kimi zaman .gif uzantılı dosyalar hareketsiz görsellerden de oluşabilir.
.ai: Adobe Illustrator programının dosya uzantısıdır.
.tif veya .tiff: Tagged image file format ifadesinin baş harflerinden oluşan bu görüntü dosyası uzantısı, pek çok görüntüleyici ve düzenleyici yazılımlar tarafından çalıştırılabilir.

Ayrıca kullanabileceğiniz grafik tasarım programları hakkında bilgi sahibi olmak için Ücretsiz Kullanabileceğiniz Grafik Tasarım Programları başlıklı içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.

Metin Dosyası Uzantıları

Metin bazlı dokümanları kullanabilmek için dosya uzantılarını çalıştırabilecek uyumlu programlar kullanmak gerekiyor. Hemen herkesin herhangi bir nedenle mutlaka faydalandığı metin bazlı dosyaların genel olarak sahip olduğu dosya uzantılarını ise aşağıda bulabilmeniz mümkün:

.doc veya .docx: Microsoft Word yazılımı ile çalıştırılabilen metin bazlı dosyaların uzantısıdır.
.odt: Microsoft Office alternatifi olan OpenOffice adlı program ile çalıştırılabilen metin dosyası uzantısıdır.
.pdf: Portable Document Format ifadesinin baş harfleri ile oluşturulan bu dosya uzantısı, Adobe firmasına ait Adobe Acrobat Reader veya diğer PDF okuyucu programları ile çalıştırılabilen bir dosya biçimidir.
.txt: Genel olarak yazılımcıların kullandığı bir metin dosyası uzantısıdır.
.xls veya .xlsx: Microsoft Excel adlı tablo oluşturma programı ile çalıştırılabilen dosya uzantısıdır.

Sunum Dosyası Uzantıları

Birçok kişi iş hayatında sunum dosyası hazırlamak durumunda kalmıştır. Bir işin açıklanması, bir bilginin aktarılması gibi nedenlerle hazırlanan sunum dosyalarını çalıştırmak için ise dosya formatı ile uyumlu programları kullanmak gerekmektedir. Dolayısıyla sunum hazırlarken işinize yarayacak programlar, aslında sunum dosyanızın dosya uzantısını da belirlemektedir. En çok tercih edilen sunum dosyası uzantıları ise şu şekilde listelenebilir:

.ppt veya .pptx: Microsoft PowerPoint programı ile görüntülenebilen ve düzenlenebilen sunum dosyası uzantılarıdır.
.key: Apple firmasına ait Keynote adlı sunum programı aracılığıyla oluşturulan dosyaların uzantısıdır.
.odp: OpenOffice isimli yazılım üzerinden oluşturulan sunum dosyalarının uzantısıdır.